İçe
kapanık bir baba ile acılı bir annenin tek çocuğu olarak 1892 yılında New York’ta
dünyaya gelen Harry Stack Sullivan, Kişilerarası İlişkiler Kuramını ortaya atan
Amerikalı psikiyatristtir. Çocukluğunda arkadaşlık kurma konusunda zorluk çekmiş
ve bilinen tek arkadaşı Clarence Bellinger de kendisi gibi psikiyatrist
olmuştur. Annesinin evden uzaklaştığı bir dönemde kendisine büyükannesi ve
teyzesi bakmıştır. Hayatı boyunca hiç evlenmemiş ve çocuğu olmamıştır; ancak
James isimli 15 yaşında bir gençle tanıştıktan sonra onu evlatlık edinmiştir.
1949 yılında Paris’ te gittiği bir toplantının dönüşünde yaşama veda eder.
Çalışma Yaşamı Nasıl Olmuştur?
Lisede
iyi bir dereceyle mezun olan psikiyatr, ilk olarak Cornell Üniversitesi Fizik
Bölümüne başlar; ancak burada dersleri kötü gittiğinden okuldan uzaklaştırılır.
Ardından Chicago Üniversitesi’ nde tıp eğitimine başlar. Burada başarı kaydeder
ve 1915 yılında okuldan mezun olur. Birinci Dünya Savaşı patlak verdiğinde
orduda daha sonra çeşitli hastanelerde doktor olarak görev alır ve şizofreni
hastalarıyla çalışma yapma imkanı bulur.
1930
yılında New York’ a taşınarak çalışmalarına açtığı özel kliniğinde devam etti.
Burada devam eden yaşamı boyunca Erich Froom, Karen Horney gibi pek çok
kuramcıyla tanışıp fikir alışverişinde bulunmuştur.
Sullivan’ ın Kişilerarası İlişkiler Kuramı
Neyi Anlatır?
Sullivan kişiliğin sosyal
çevrede şekillendiğini ve kişiliği açıklamak için insanların kişilerarası
ilişkilerinin incelenmesi gerektiğini savunmaktadır. Tıpkı Ying Yang
felsefesini andıran insanlar var olmadan bir kişilik gelişiminin olamayacağı ve
kişiliğin de insan ilişkilerinden bağımsız düşünülemeyeceği düşünceleri ile
psikolojiye farklı bir soluk getiren psikiyatr, kendi çocukluğuna ironi olarak sağlıklı
bir kişilik geliştirmenin insanlarla sağlam ilişki kurabilme yeteneği ile
paralel olduğunu savunur.
Kişilerarası
ilişkileri zedeleyen bir kavram olarak kaygıyı, yaşamı sürdürebilmek için
gerekli enerji dönüşümlerini anlatan dinamizmi, kişilik gelişimini ayırdığı
evreleri ve daha pek çok kavram ile psikoloji bilimine teorik ve terminolojik
anlamda katkı sağlanmıştır. Sullivan’ a göre kişilik,
- Bebeklik
- İlk Çocukluk
- Son Çocukluk
- Ön Ergenlik
- Erken Ergenlik
- Geç Ergenlik
- Yetişkinlik evrelerinden oluşur ve kişilik bu evrelerin tamamlanmasıyla bütünlüğe kavuşur.
· Preadolesans olarak da adlandırılan ön ergenlik, yakın
ilişkiler kurmaya başlanılan bir dönem olması sebebiyle kişilik gelişiminin en
önemli dönüm noktalarından biri olarak nitelendirilir.
Ekstra!
Sullivan’ ın en ilgi çekici
önermelerinden biri de insanlar arasındaki benzer özelliklerin farklı
özelliklerden daha fazla olduğunu savunduğu “Tek
Tür Önermesi” dir. Sizce de öyle midir?
Keyifli
okumalar.
Psiket..
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder